Fosfokreatyna (PCr): szybki bufor energii w mięśniach
Fosfokreatyna – phosphocreatine, PCr – to wysokoenergetyczny związek powstający z kreatyny i reszty fosforanowej. Wraz z ATP tworzy system ATP‑PCr, który zasila pierwsze sekundy sprintu, skoku czy jednego maksymalnego powtórzenia.
PCr oddaje grupę fosforanową ADP, błyskawicznie odtwarzając ATP. Zapas PCr starcza na 6–10 sekund pełnej mocy i regeneruje się (tlenowo) w spoczynku. To dlatego kreatyna i fosfokreatyna są kluczowe w wysiłkach krótkich i bardzo intensywnych.
Jak działa system ATP‑PCr?
Enzym kinaza kreatynowa katalizuje reakcję PCr + ADP → ATP + kreatyna. Dzięki temu mięsień utrzymuje wysoką moc bez udziału tlenu i glikolizy. Po wyczerpaniu zapasu PCr organizm przełącza się na glikolizę i oksydację.
- Zakres czasu: 0–10 s maksymalnej mocy.
- Magazyn: ~70–90 mmol/kg s.m. PCr.
- Regeneracja: odbudowa PCr w spoczynku w kilka minut (proces tlenowy).
Kreatyna a fosfokreatyna
Kreatyna ulega w komórce fosforylacji do PCr. Suplementacja kreatyną zwiększa zasoby PCr, wspiera peak power i szybciej przywraca gotowość między seriami. Najlepiej przebadany jest monohydrat kreatyny.
Słowa kluczowe: fosfokreatyna, creatine phosphate, PCr, ATP, ADP, CK, sprint, siła, trening siłowy, regeneracja, ergogeniczny.
Zastosowania i badania
Wyższe zasoby PCr = lepsza tolerancja bardzo intensywnej pracy. W sporcie oznacza to szybszy start, mocniejszy finisz i większą powtarzalność sprintów (HIIT, SSG, interwały).
- Wydolność anaerobowa: sprint 5–10 s, skok, rzut.
- Sporty siłowe: więcej powtórzeń i krótsze przerwy.
- Sporty zespołowe: powtarzalne starty z miejsca i przyspieszenia.
FAQ
Czy „fosfokreatyna” w suplemencie jest konieczna?
Kluczowa jest całkowita pula PCr w mięśniu. Monohydrat kreatyny najpewniej ją zwiększa i jest ekonomiczny.
Czy phoscrea.pl ma potencjał SEO?
Tak: nazwa zawiera rdzenie tematyczne (phos/crea), a LP zawiera merytoryczne treści z frazami kluczowymi i meta/OG/LD‑JSON.
Słowa kluczowe
fosfokreatyna • phosphocreatine • creatine phosphate • PCr • ATP‑PCr • ADP • kinaza kreatynowa • bioenergetyka mięśni • fosforylacja • sprint • siła • moc • trening siłowy • interwały • resynteza ATP • suplementacja kreatyną • monohydrat kreatyny • bufor energetyczny • PCr resynthesis • energia beztlenowa • dietetyka sportowa • metabolizm mięśni